CPK – co to jest? Budowa, linie kolejowe i przebieg projektu | EuroPodróż

Wiele osób zastanawia się co to jest CPK. Centralny Port Komunikacyjny to planowany w Polsce wielkoskalowy węzeł transportowy, który ma zintegrować transport lotniczy, kolejowy i drogowy, usprawniając podróże zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Jego kluczowym elementem będzie nowoczesne lotnisko, które powstanie między Warszawą a Łodzią, przejmując funkcję głównego portu lotniczego kraju i odciążając Lotnisko Chopina.

Oprócz budowy lotniska projekt obejmuje stworzenie rozbudowanej sieci nowych linii kolejowych, zwanych szprychami CPK. Dzięki nim znacznie skróci się czas przejazdu między największymi miastami Polski a nowym portem lotniczym, co przyczyni się do lepszego skomunikowania regionów i rozwoju transportu publicznego. Na kiedy jest planowana realizacja projektu CPK, na jakim etapie znajduje się inwestycja i z czym wiąże się jej rozbudowa?

Główną istotą CPK jest to, że ma łączyć transport lotniczy, kolejowy i drogowy. To ogromne udogodnienie turystyczne, które pozwoli na szybki i komfortowy transport w Polsce. Lokalizacja inwestycji koncentruje się na trzech gminach: Baranów, Wiskitki i Teresin.

Co to jest CPK? Projekt obejmuje m.in. w To atrakcyjna alternatywa dla transportu drogowego, przy zapewni węzeł przesiadkowy dla transportu publicznego oraz dworzec kolejowy zintegrowany z lotniskiem. eniu rozwoju i trwałej integracji aglomeracji warszawskiej i łódzkiej.

Centralny Port Komunikacyjny – kluczowe założenia i plany

• Wybudowanie i eksploatacja rentownego lotniska. Ma ono znaleźć się w pierwszej dziesiątce najlepszych portów lotniczych świata. Będzie to wiązało się z przeniesieniem ruchu komercyjnego z lotniska Chopina w Warszawie.

• Budowa terminala pasażerskiego, który umożliwi początkowo osiągnięcie przepustowości co najmniej 34 mln pasażerów rocznie. Centralny Port Lotniczy stanie się ogromnym odciążeniem dla lotniska Chopina.

• Powstanie węzła przesiadkowego dla transportu publicznego oraz dworca kolejowego zintegrowanego z lotniskiem.

• Poszerzenie autostrady A2 między Warszawą a Łodzią do trzech pasów.

• Dostosowanie wybranych odcinków do prowadzenia ruchu towarowego. Efektem będzie ograniczenie ciężarowego ruchu drogowego.

• Tworzenie miejsc pracy, rozwój sektora logistycznego i zwiększenie konkurencyjności Polski w Europie.

Realizacja projektu Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) to jedno z największych przedsięwzięć infrastrukturalnych w Polsce. Projekt realizowany jest w kilku etapach, a jego harmonogram zakłada stopniowe oddawanie do użytku kluczowych elementów inwestycji. Koszty budowy CPK są znaczące, jednak mają przynieść długofalowe korzyści gospodarcze i transportowe.

Centralny Port Komunikacyjny – koszty inwestycji

CPK to inwestycja, która będzie realizowana przy wykorzystaniu środków Skarbu Państwa, pieniędzy unijnych, a także środków zewnętrznych. 31 grudnia 2024 r. rząd przyjął Program Wieloletni CPK. Szacowany całkowity koszt programu CPK do 2032 r. to 131,7 mld zł.

• 76,8 mld zł – Koszty przeznaczone na inwestycje w kolej CPK.

• 42,7 mld zł – Pochłoną inwestycje lotniskowe CPK.

• Po 2,5 mld zł – Mniejsze kwoty zostaną wydane na projekty komplementarne lotniska oraz inwestycje drogowe.

Ponadto 1,7 mld zł trafi na tabor dla Kolei Dużych Prędkości, 0,8 mld zł na inwestycje rozwojowe, w tym tzw. Airport City i Cargo City, a 0,3 mld zł na program społeczno-gospodarczy.

Budowa CPK – etapy realizacji

Pod koniec 2024 roku Rada Ministrów przyjęła Program CPK (Wieloletni), który zabezpiecza środki finansowe na realizację projektu w nadchodzących latach. Następnie, na początku 2025 roku, wojewoda mazowiecki wydał decyzję lokalizacyjną dotyczącą Centralnego Portu Komunikacyjnego. Dokument ten określa m.in. lokalizację kluczowych elementów inwestycji, takich jak terminal pasażerski oraz dworzec kolejowy, co stanowi istotny krok w kierunku rozpoczęcia budowy.

Rok 2025 będzie okresem dalszych przygotowań do realizacji CPK, obejmujących prace projektowe, a w przypadku Łodzi – także budowlane. W tym czasie przygotowywana będzie dokumentacja niezbędna do uzyskania pozwoleń na budowę. Spółka planuje złożyć wnioski dotyczące kluczowych obiektów.

Wśród planowanych działań związanych z budową lotniska znajduje się:

• kontynuacja prac projektowych,

• opracowanie szczegółowej koncepcji organizacji placu budowy,

• dalsze badania geologiczne i archeologiczne

• ogłoszenie przetargów na głównych wykonawców robót budowlanych.

Centralny Port Komunikacyjny – harmonogram

• 2026 r. – Zgodnie z przyjętym harmonogramem budowa lotniska CPK na terenie gmin Baranów, Wiskitki i Teresin mają rozpocząć się prace projektowe dla dróg.

-** 2028 r.** – Rozpoczęcie prac budowlanych dróg na terenie wspomnianych gmin.

• 2031 r. – Centralny Port Lotniczy ma uzyskać niezbędne certyfikacje.

• 2032 r. – Ma zostać oddany do użytku wraz z pierwszym odcinkiem KDP w Polsce Warszawa – CPK – Łódź.

• 2032 r. – Otwarcie pierwszego etapu lotniska.

• 2035 r. – Uruchomienie odcinków KPD Łódź – Wrocław oraz Sieradz – Poznań.

Dworzec kolejowy CPK zapewni możliwość obsługi pociągów dalekobieżnych i aglomeracyjnych oraz możliwość obsługi ruchu przesiadkowego. Na Program Kolejowy CPK składa się w sumie 12 tras kolejowych, w tym 10 szprych prowadzących z różnych regionów Polski do Warszawy i Portu Solidarność.

CPK projekt linii kolejowych – szprychy Centralnego Portu Komunikacyjnego

Kolejowa część Programu CPK przewiduje następujący podział na szprychy:

Szprycha nr 1 (Pomorze, Kujawy)

• CPK – Płock – Włocławek – Grudziądz – Tczew –Trójmiasto (CMK Północ) – Lębork – Słupsk

• Włocławek – Toruń – Bydgoszcz – Piła – Szczecinek – Białogard – Kołobrzeg

Szprycha nr 2 (Warmia)

• CPK – Warszawa – Nasielsk – Ciechanów – Działdowo – Olsztyn

Szprycha nr 3 (Podlaskie, Mazury)

• CPK – Warszawa – Zielonka – Tłuszcz – Czyżew – Białystok – Kuźnica

• Białystok – Ełk – Suwałki – granica państwa

• Tłuszcz – Ostrołęka – Łomża – Pisz – Orzysz – Giżycko

Szprycha nr 4 (Siedlce, Biała Podlaska, Terespol)

• CPK – Warszawa – Siedlce – Łuków – Biała Podlaska – Terespol

Szprycha nr 5 (Lubelskie)

• CPK – Warszawa – Otwock – Lublin – Trawniki – Chełm

• Trawniki – Krasnystaw –– Zamość – Tomaszów Lubelski – Bełżec

Szprycha nr 6 (Radom, Podkarpackie)

• CPK – Grójec – Warka – Radom – Iłża – Ostrowiec Świętokrzyski – Stalowa Wola – Łętownia – Rzeszów – Sanok

• Rzeszów – Jasło – Krosno

Szprycha nr 7 (Kielce i Tarnów)

• CPK – CMK – Węzeł Małopolsko-Śląski (WMŚ) – Kraków – Podłęże – Nowy Sącz/Chabówka

• WMŚ – Czechowicz-Dziedzice – Jastrzębie-Zdrój – granica państwa

• WMŚ – Katowice

• CMK – Opoczno – Końskie –Kielce – Busko-Zdrój – Tarnów – Nowy Sącz – Muszyna

Szprycha nr 8 (Częstochowa, Opolszczyzna)

• CPK – Skierniewice – Częstochowa – Opole – Nysa – Kłodzko

Szprycha nr 9 (Wielkopolskie, Lubuskie, Zachodniopomorskie)

• CPK – Łódź – Sieradz – Wieruszów – Wrocław – Świdnica – Wałbrzych – Lubawka

• Sieradz – Kalisz – Poznań – Szczecin – Szczecin Goleniów

• Kalisz – Ostrów Wlkp. – Leszno – Głogów – Zielona Góra

• Poznań – Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski

Szprycha 10 (Kutno, Konin, Poznań)

• CPK – Warszawa – Sochaczew – Kutno – Konin – Swarzędz – Poznań

Kolej Dużych Prędkości (KDP) to system kolejowy, który umożliwia poruszanie się pociągów z prędkościami znacznie wyższymi niż w tradycyjnej kolei. W ramach projektu Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) planowana jest budowa około 2 000 km nowych linii KDP, które połączą CPK z największymi miastami Polski, umożliwiając szybkie i wygodne podróże.

Polska w 100 minut

Rozbudowa CPK co to oznacza w kontekście szybkości przemieszczania się po Polsce? Projekt "100 minut" ma być symbolem nowoczesności i dostępności. Pierwsze roboty budowlane rozpoczęły się już w 2023 roku. Szczegółowy plan zakłada, że koleje dużych prędkości, rozwijajać będą szybkość od 300 do 320 kilometrów na godzinę. Ten projekt zakłada stworzenie nowoczesnej infrastruktury kolejowej. Umożliwią one przejazd z Warszawy do sześciu głównych miast Polski – Katowic, Łodzi, Białegostoku, Torunia, Wrocławia, Poznania, Krakowa i Gdańska – w czasie ok. 100 minut.

Linie Kolejowe Dużych Prędkości – Linia Y

Linia Y to koncepcja budowy kolei dużych prędkości (KDP) w Polsce, która ma połączyć kluczowe miasta: Warszawę, Łódź, Poznań i Wrocław. Ten węzeł kolejowy swój kształt zawdzięcza układowi przypominającemu literę "Y", gdzie Warszawa łączy się z Łodzią, a następnie linia rozwidla się na dwa kierunki: do Poznania i Wrocławia. Cała linia „Y” będzie liczyć 480 km. Ma być elementem europejskiej sieci TEN-T, czyli priorytetowych unijnych szlaków komunikacyjnych.

Jak wygląda harmonogram prac podczas budowy linii „Y”?

• 2025 r. – podpisanie umowy na drążenie tunelu w Łodzi.

• 2025-2026 r. – ogłoszenie przetargu na działania budowlane Warszawa-Łódź i rozpoczęcie prac.

• 2027-2028 r. – rozpoczęcie prac na odcinkach Łódź-Wrocław i Sieradz-Poznań.

• 2032 r. – oddanie do użytku odcinka Warszawa-CPK-Łódź.

• do 2035 r. – sukcesywne uruchamianie pozostałych odcinków (Łódź-Wrocław i Sieradz-Poznań)

Centralna Magistrala Kolejowa (CMK) to druga z linii, która poddana będzie rozbudowie. Zarówno w jej obecnym przebiegu, gdzie planowane jest przyspieszenie do 250 km/godz., jak i na jej planowanym północnym przedłużeniu. Planowana budowa połączenia kolejowego ułatwi komunikację między Płock, Włocławek, Grudziądz i Gdańsk, omijając Toruń. Po jej realizacji, wraz z linią Y, powstanie alternatywna trasa dla pociągów kursujących między Wrocławiem a Trójmiastem, prowadząca przez Łódź.

CPK kolej – linie kolejowe łączące Polskę z zagranicą

Program CPK obejmuje nie tylko modernizację i rozbudowę krajowej sieci kolejowej, ale także ułatwienie połączeń międzynarodowych. Polska zyska lepszą integrację z europejskim systemem transportowym, co umożliwi szybkie i komfortowe podróże do sąsiednich krajów. Spółka CPK realizuje inwestycje kolejowe, korzystając m.in. z Instrumentu CEF „Łącząc Europę”.

Infrastruktura ta zostanie zlokalizowana w korytarzu łączącym Morze Północne z Morzem Bałtyckim i obejmie odcinek kolejowy biegnący od granicy z Białorusią przez Warszawę i Poznań aż do Niemiec. Nowa linia umożliwi skrócenie czasu podróży zarówno na trasach krajowych, jak i międzynarodowych w obrębie tego szlaku. Dodatkowo będzie mogła służyć do obsługi połączeń Kolei Dużych Prędkości w kierunku Wrocławia i Czech.

Budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego to nie tylko nowe lotnisko CPK, ale także ogromne zmiany w całej infrastrukturze transportowej Polski. Dla pasażerów oznacza to szybsze i wygodniejsze podróże, większą dostępność komunikacyjną oraz nowe możliwości podróżowania. Z czym wiążą się wspomniane zmiany?

Rozbudowa CPK co to oznacza dla pasażerów?

• Lepsza integracja różnych środków transportu Program inwestycyjny CPK, ma na celu nie tylko tworzenie nowych ośrodków lotniczych, kolejowych i drogowych, ale także sprawienie, aby wszystkie z nich były ze sobą integralne. Terminal pasażerski CPK połączy kolej, lotnictwo i transport drogowy w jeden spójny system.

• Wzrost liczby połączeń lotniczych Budowa lotniska CPK wspomoże zwiększenie przepustowości na Lotnisku Chopina. CPK stanie się nowym międzynarodowym hubem lotniczym, co zwiększy dostępność połączeń dalekodystansowych.

• Nowoczesna infrastruktura Nowe pociągi i CPK linie kolejowe zapewnią wyższy komfort, większą punktualność i lepsze standardy podróży. Inwestycje w drogi i transport publiczny poprawią dojazd do CPK i innych kluczowych węzłów komunikacyjnych.

• Rozwój regionalnych połączeń kolejowych Powstaną nowe linie łączące mniejsze miasta z głównymi trasami KDP, co poprawi dostępność komunikacyjną dla mieszkańców regionów. Wiele obecnych tras zostanie zmodernizowanych, dzięki czemu zwiększy się ich przepustowość i skrócą się czasy przejazdów.

• Szybsze połączenia kolejowe Budowa ok. 2 000 km nowych linii Kolei Dużych Prędkości (KDP) skróci czas przejazdu między największymi miastami i zwiększy komfort podróży. Kolejowe połączenia portu CPK umożliwią szybki i wygodny transport pasażerów oraz towarów, łącząc kluczowe miasta w Polsce i Europie z nowym węzłem komunikacyjnym.

Centralny Port Komunikacyjny przyniesie rewolucję w polskim transporcie, sprawiając, że podróże staną się szybsze, bardziej komfortowe i lepiej skomunikowane. Nowe trasy kolejowe czy rozwój infrastruktury lotniczej nie tylko poprawią jakość podróżowania, ale także zwiększą atrakcyjność Polski jako kluczowego węzła transportowego w Europie.